Geral, Politika

Simeira ASEAN Japaun ba Dala -50, PM Xanana Kompromete TL Hakruk ba Prinsipiu ASEAN

Simeira ASEAN Japaun ba Dala -50, PM Xanana Kompromete TL Hakruk ba Prinsipiu ASEAN

Smnewstl.com – Iha Konfrensia nivel altu ka simeira Asosiasaun Nasaun Sudeste Aziátiku (ASEAN-Japaun) ba dala-50, Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão informa katak, Timor-Leste nu’udar nasaun obserbador kompromitidu sei hakruk no respeita ba regra no prinisipiu hotu ne’ebé nasaun fundador ASEAN sira estabelese metin ona.

Xefe Governu sente ondradu reprezenta povu no nasaun Timor-Leste partisipa iha simeira ASEAN-Japaun nian nian hodi hametin liután kooperasaun estabilidade, kresimentu ekonimia no progresu sosiál.

“Onra boot liu mai ha’u atu asiste momentu istóriku ida ne’e, komprimisiu Timor-Leste, maski ami hamarik iha ne’e (ASEAN-Japaun) hanesan observador, Timor-Leste bele kompromete atu haklean liután nia prinsipiu ho ASEAN. Ami nia jornada hahú dadauk no ami espera loron ne’ebé sei to’o mai ami bele fó kontibuisaun iha diálogu no inisiativa ne’ebé define rejiaun ne’e dinámiku.

Ami firme ho determinasaun no objetivu kolektiva ASEAN, promove estabilidade, kresimentu ekonomia no progresu sosiál”, informa PM Xanana liu hosi deskursu iha simeira ASEAN-Japaun, iha Otél Okura Tokyo.

Xefe Governu apresia ba Japaun ne’ebé nu’udar uma-na’in ba komemorasaun ne’e hodi fó oportunidade ba Timor-Leste nu’udar nasaun observadór ida, bele hato’o ninia hanoin sira no susesu sira ne’ebé Timor-Leste hakarak hola parte iha ASEAN nian.

“Importánsia iha komemorasaun ba dékada 50 ona, esforsu kolaborativu entre ASEAN no Japaun, ami rekoñese forsa tranformasaun husi unidade, komprensaun no aspirasaun hamutuk. Komemorativu ne’e hanesan prova ba amizade dékada lima hodi promove dame, estabilidade no prosperidade iha rai boot,” PM agradese.

Xefe Governu espresa povu Timor-Leste nia gratidaun ba nasaun membru ASEAN no Japaun, ne’ebé esforsu hodi apoia dezenvolvimentu Timór nian, no iha esperansa katak bele kria relasaun ida ne’e hanesan dalan hasoru integrasaun no konesaun ida ba komunidade ASEAN.

Jornada Timor-Leste nian bainhira hahú adere ba ASEAN refleta hosi komprimisu nasaun nia integrasaun rejionál, dezenvolvimentu ekonómiku no relasaun kulturál. Tanba ne’e, Xanana ondradu tebes hodi partisipa ativamentu iha diálogu sira ne’ebé determina futuru Timor-Leste nian hodi sai membru plenu ASEAN.

“Valór no aspirasaun hamutuk, Timor-Leste valoriza prinsípiu sira ne’ebé ASEAN no Japaun defende durante ne’e, hanesan prinsípiu inkluzivu, respeita malu, kompromisu ba prosperidade hamutuk no vizaun Komunidade ASEAN nian. Timor-Leste,” tenik PM.

Eis Prezidente Repúblika 2007-2012 ne’e agradese ba Estadu membru ASEAN ne’ebé durante ne’e apoia preparasaun Timor-Leste nia adezaun ba ASEAN. Tanba ne’e, Timor-Leste hein katak ho komemorasaun tinan 50 ASEAN-Japaun nu’udar sinál pozitivu hodi hametin ninia kooperasaun.

Iha fatin hanesan, Primeiru-Ministru Japaun, Kishida Fumio informa, Japaun sei kontinua apoia nafatin Timor-Leste iha área prioridade sira hodi lori nasaun foun ne’e avansa ba prosesu dezenvolvimentu ne’ebé sei lori rai rua no povu hametin kooperasaun regionál no internasionál.

Japaun no Timor-Leste durante tinan 20 estabelese ona kooperasaun ne’ebé di’ak tebes no presiza reforsa hodi konsolida dame no respeita prinisipiu demokrasia, direitus umanus no lei.

Japaun kontinua apoia nafatin Timor-Leste iha área rekursu umanu ne’ebé kompetente sei loke luan liután oportunidade atu lori Timor-Leste sai membru ASEAN iha tinan 2025 no hametin kooperasaun iha ASEAN outlook on the Indo-Pacific (AOIP) no Japan’s Free and Open Indo-Pacific (FOIP).

Entretantu durante simeira ne’e, Xefe Governu Japaun mós reforsa katak, Japaun sei kontinua hametin liután ninia kooperasaun ho nasaun membru ASEAN sira hodi alkansa ba objetivu hotu ne’ebé ASEAN estabelese hodi hametin paz, no harii infraestrutura ba dezelvolvimentu ne’ebé fó benefisiu ba povu hotu.

Simeira ASEAN- Japaun ne’e partisipa direita hosi xefe estadu no xefe governu ASEAN hanesan, Prezidente Repúblika Indonézia, Joko Widodo, Primeiru-Ministru Brunei Darussalam, Hassanal Bolkiah, Primeiru-Ministru Vietnam, Pham Minh Chinh, Primeiru-Ministru Singapura, Lee Hsien Leong no seluk tan. (Smnews)


NOTISIA RELEVANTE


Komentariu

CITIZEN JOURNALISM
x
error: