SEAK Foin Hakfofak Atu Notifika, Dansa Taka Biti Hamosu Tia Ona Polemika

Smnewstl.com 22-10-2021 (Dili) – Tempu badak, Sekretariadu Estadu Arte no Kultura (SEAK) sei bolu grupu Santo António atu bá justifika kona-ba dansa kulturál ‘taka biti’ ne’ebé sira aprezenta iha Expo Dubai foin lalais ne’e.

Diretór Jerál Arte Kultura, Imanuel Ximenes Smith informa, Sekretáriu Estadu SEAK, Teófilo Caldas orineta ona Diretór Jerál atu bolu Koordenadór Grupu Santo António, Mito Freitas, tanba dansa taka biti ne’ebé aprezenta iha Expo Dubai la hatudu identidade no kultura orijin Timor-Leste nian.

Executivo ne’e esplika, SEAK nia papel mak atu fó prezervasaun bá valór kulturál hanesan patrimóniu kulturál material no inmaterial Timor-Leste nian, tamba ne’e presiza bolu grupu Santo António atu bele justifika.

“Iha tempu badak SEAK sei bolu Koordenadór Grupu Santo António par atu mai responde atu haree kona-ba fallansu balun ne’ebé mak nia halo iha ne’ebá, tanba la hatudu identidade kulturál ne’e rasik. Ha’u hetan ona orientasaun husi Sekretáriu Estadu atu halo karta xamada bá señór Mito Freitas ho grupu Santo António rasik tempu badak mai iha ne’e par atu sira-nia rajaun balun atu bele responde kona-ba saida mak sira hatudu iha ne’ebá,” dehan Diretór Jerál Arte Kultura, Imanuel Smith bá smnewstl.com iha knar fatin SEAK Pantai-kelapa, Dili, sesta ne’e.

Diretór Jerál Arte Kultura ne’e informa, dansa uza biti ne’ebé grupu Santo António halo ne’e kultura kontemporaneo, no la’ós kultura orijen Timor-Leste nian, nune’e halo públiku dúvda, tanba públiku seidauk hatene kultura kontemporaneo.

Nune’e, nia afirma presiza halo sensibilizasaun bá públiku kona-ba kultura kontemporaneo, atu nune’e sira bele hatene hodi separa kultura orijen no kultura inventarizasaun ka kontemporaneo ne’e rasik, tanba kultura ne’e obra husi komunidade nian, no sira mak na’in bá obre refere.

“Sim sira la hatudu, parte balun sira hatudu, maibé iha bidu dansa ida biti ne’e la hatudu orijen Timor nian, maske biti ne’e fas parte objetu kulturál Timor nian hodi halo atividade serimónia ritual balun mate no mós tesi lia moris no mós nu’udar biti boot hodi tur feto-san no uma-mane,” afirma nia.

Nia relata, durante ne’e SEAK halo esforsu másimu atu prezerva valór kultura, prezerva orijinalidade kultura Timor nian, tanba ne’e sai ona planu prioridade SEAK nian durante ne’e.

Antes ne’e mós, Xefe Delegasaun bá Expo Dubai 2020 atuál Ministru Koordenadór Assuntus Ekonómikus (MKAE), Joaquim Amaral defende katak, biti la’ós atu uza b’a tur no toba de’it, maibé bele uza bá dansa no sama háre tuir tradisaun no kultura Timor-Leste nian.

Entretantu, to’o notísia ne’e publika, smnewstl.com tenta konfirma ho Koordenadór Grupu Santo António, Mito Freitas liu husi WhatsApp, maibé laiha resposta.(ant)