Defeza e Seguranca

Norma Foun ba PNTL, Uja Armas Tenki Hetan tan Formasaun

Norma Foun ba PNTL, Uja Armas Tenki Hetan tan Formasaun

Smnewstl.com 19-10-2021 (Dili) – Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) servisu hamutuk ho parseiru dezenvolvimentu Polísia Federal Austrália liu husi Timor-Leste Police development Program (TLPDP) halo atualizasaun bá Norma Organizasaun Prosedimentu bá instituisaun PNTL.

Komandante Jerál PNTL, Komissáriu Faustino da Costa hateten, ho atualizasaun bá NOP ne’e, hamosu tan komponente prinsipál tolu ne’ebé espesífiku liu oinsá atu foti kilat, uza kilat o entrega kilat, tanba iha NOP anterior ne’ebé kria iha tinan 2019, ko’alia jerál de’it no la espesífiku.

“Iha 2019, ita hanosu norma organizasaun ne’e ida de’it, ne’ebé komesa kedas oinsá atu foti kilat to’o oinsá atu lori kilat bainhira mak kilat ne’e nia rai. Agora ita ohin ne’e ita tenta dezenvolve para fahe bá buat tolu. Ida hahú kedas oinsá atu foti, maibé oinsá atu foti ne’e nia iha formasaun oinsá atu foti kilat, depois segundu oinsá mak nia atu lori kilat no terseiru oinsá par atu utiliza kilat,” dehan Komandante Jerál PNTL, Faustino da Costa, hafoin remata asitura NOP iha komandu jerál, Kaikoli, Dili. Tersa ne’e.

Iha atualizasaun NOP ne’e, kria mós manual formasaun rua, liu-liu manual formasaun bá instrutór sira ne’ebé merese atu uza arma de fogu ga kilat, no mós responsabilizasaun bainhira uza kilat.

“Tanba ne’e mak iha manual rua mós mosu iha ne’ebá. Ida iha formasaun ida halo bá instrutór sira oinsá primeiru sé mak bele lori kilat, depois husi sé mak bele lori kilat ne’e oinsá responsabilidade atu utiliza, ne’e atu dehan katak, diferente ne’e iha ne’e, tanba ida uluk ita halo buat ne’e ita de’it jerál, agora ita fahe hah’u husi halo fila-fali formasaun depois hanusa mak atu bele utiliza,” esplika nia.

Normalmente NOP ne’e bele halo revizaun kada fulan 6, tuir evolusaun no situasaun iha Timor-Leste, tanba, bainhira governu kria fali lei foun ne’ebé implika mós bá NOP, presiza mós halo atualizasaun tuir nesessidade estadu nian.

Komandante Jerál PNTL ne’e afirma, atualizasaun bá NOP ne’e la haree bá mudansa komandu jerál PNTL, tanba dezde harii PNTL iha tinan 2000, iha tinan 2019 ne’e foin kria NOP ne’e, tanba haree bá akontesimentu ne’ebé iha ligasaun ho utilizasaun kilat.

Lider masimu PNTL ne’e fundamenta, maske lei orgánika PNTL fó dalan atu membru hotu iha direitu bele uza kilat bainhira atu hala’o servisu, maibé, ho norma refere, presiza iha formasaun, nune’e bele hatene ida-ne’ebé iha direitu atu uza kilat.

“Ida-ne’e referénsia ida hanesan ha’u dehan, ida-ne’e mak ita halo atualizasaun separa hahú ita halo fali formasaun bá hotu-hotu, ne’e dalaruma interpretasaun orgánika Polísia Nasionál nian dehan katak, membru hotu-hotu PNTL nian bainhira hala’o servisu bele lori kilat ne’e loos, maibé tenki iha formasaun, sé mak bele iha direitu lori kilat, labele tanba lei ne’e hatete hanesan ne’e ohin sai bá hotu kedas,” subliña Faustino.

Komandante Sentru Formasaun Polísia, Superintendente Xefe Arquimino Ramos reforsa, NOP refere fó kompeténsia bá sentru formasaun polísia atu fó formasaun bá membru sira hahú husi ajente to’o ofisiais superior sira kona-ba utilizasaun uza forsa.

Superintendente Xefe Arquimino Ramos hatutan, hafoin formasaun hotu, sei iha mós izame aptidaun psikolojia, fíziku no seluk, nune’e ema ne’e iha moras mental labele uza kilat bainhira hala’o servisu iha terenu.

“Tanba ne’e mak NOP ida-ne’e fó forsa bá sentru formasaun polísia atu bá oin ne’e, membru hotu-hotu husi ajente bá to’o ofisiais superior sé mak atu utiliza arma liu husi formasaun ida-ne’e, no iha ID card iha nia kotuk hakerek kedas aptu ga la aptu. Aptu nia bá almori atu foti pistola hatudu de’it ID card ne’e nia iha direitu atu utiliza ekipamentu seguransa sira-ne’e,” dehan Komandante Arquimino Ramos.

Formasaun refere sei hahú iha loron 8 fulan Novembru tinan 2021 ne’ebé sei hahú husi munisípiu tolu hanesan, munisípiu Dili, Baucau no Likisa, hafoin kontinua bá munisípiu.

Entretantu, iha biban ne’e mós Komandante TLPDP, Superintendente Baren Booy, entrega mós ekipamentu uza forsa nian bá PNTL.(ant)


NOTISIA RELEVANTE


Komentariu

CITIZEN JOURNALISM
x
error: