Diario, Politika

Ekipa Susesu Horta Konsidera Mari Alkatir Laiha Maturidade Politika

Ekipa Susesu Horta Konsidera Mari Alkatir Laiha Maturidade Politika

Smnewstl.com 07-03-2022 (Dili) – Liu husi konferensi Imprensa Segunda-feira ne’e, Ekipa susesu Kandidatura Dr. José Ramos Horta, konsidera katak, Sekretáriu Jerál Fretilin hatudu polítika infantil, liu husi akuzasaun ba Prezidente CNRT, Xanana Gusmão no Kandidatu Xefe Estadu José Ramos Horta.

Tuir Liu Komunikadu imprensa ne’ebé assina husi ekipa susesu Tomas do Rosário Cabral, Avelino Coelho no Dionisio Babo, refere ba komísiu Fretilin iha Bobonaro (05/03/2022) katak, Marí Alkatri kontesta legalidade eleisaun Xanana Gusmão iha eleisaun tinan 2001 no José Ramos Gorta iha tinan 2007.

Ekipa susesu mos konkorda ho deklarasaun Marí Alkatiri ne’ebé hateten, “ lolo’os ne’e iha 1975 Komite Central pecat ona Dr. Ramos Horta, maibé Marí maka vota kontra dehan la konkorda. Marsu 1977 Ramos Horta dipecat husi Fretilin tamba iha problema entre sira iha Nova Iorke maibe Marí la konkorda”.

Durante diskursu iha Bobonaro, Marí mos du’un Laureadu Nobel da Paz sai atan ba Xanana Gusmão no kestiona legalidade diploma ne’ebé Ramos Horta hetan durante estudu iha rai liur.
Ekipa susesu analize katak, diskursu polotíku Marí Alkatiri no atake ba Xanana Gusmão no Ramos Horta la iha fundamentu no argumenta katak, hanesan instrument ida atu habosok eleitoradu sira, hodi uza história passadu ne’ebé la iha koneksaun ho konjuntura actual no tenta subar realidade balun.

Ekipa susesu ne’ebé konstitui husi Tomas do Rosário Cabral, Avelino Coelho no Dionisio Babo aponta inkapasidade husi governu “ Mari Alkatiri ho nia Partidu FRETILIN ukun hela sétimu governu, hodi aprova montante Orsamentu Jeral Estadu tinan-tinan ho valor boot tebes, kompara ho OJE desde 2016, maibe iha realidade, povu moris nafatin iha terus no kiak rabat rai nia laran, hodi aumenta drastikamente númeru kiak foun iha ita nia rain”.

Tuir avaliasaun husi ekipa José Ramos Horta, ekonomia nasional parada no estagnada ho dekrésimu negativu tebes, iha valor porsentuais -8,6% iha tinan 2020 no jovens barak laiha servisu, kompania barak maka taka tamba atividade ekonómika la la’o; infraestratura estragada durante inundasaun iha tinan kotuk to’o ohin loron seidauk iha rehabitasaum.

Ekipa fó mos faktu balun hanesan “ sidadaun ne’ebé hetan estragus iha sira nia rezidensia seidauk simu apoiu ruma husi governu; irigasaun ne’ebé estraga seidauk rezolve to’o ohin loron, hodi fo impaktu ba atividade agrikultor sira nian; eskola loke taka, sein iha solusaun diak ba estudantes sira, laiha meius atu anteSipa moras dengue ne’ebé hamate sidadaun barak ona, no seluk tan”.

Ba ekipa susesu, Sekretariu Jeral Fretilin la kohi esplika inkapasidade ba rezolusaun problema sósiu ekonómiku no aumenta ki’ak iha rai laran, maske FRETILIN envolve iha governasaun.
Dokumentu ne’e mos sita susesu husi governasaun Xanana Gusmão, liu liu aprovasaun Orsamentu ne’ebé menus ho kuantidade atual, maibé rejista avansu, partikularmente iha aspektu sósiu ekonómiku, kresimentu pozitivu, investimentu iha konstrusaun ba projetu fízikuk sira, ne’ebé jere empregu ba populasaun sira lao ho normalidade, laiha setor privadu maka deklara falénsia no taka atividade negósiu, problema sosial sira resolvidu, maibe liu-liu ekonomia povu nian iha baze lao tamba poder de kompra as.

Gabinete Apoiu Kandidatura Dr. Jose Ramos-Horta lamenta tamba Mari Alkatiri ne’ebé hanaran an bom gestor, maibe foka liu ba akuzasaun ba asuntu ida ne’ebé enseradu ona iha pasadu no la kontestual onja ho situasaun agora.
Atribui mos Marí Alkatiri hanesan lider arogante tamba la rekoñese titlu akadémiku husi Ramos Horta hanesan titlu “serjana supermi” ne’ebé líder ne’e atribui ba graduadu iha tempu indonésia no pozisaun ne’e hatudu falta respeitu ba integridade humana.

Tuir ekipa susesu, denúnsia kona ba legalidade Xanana nia prezidénsia hanesan manipulasaun, bosok, no kontradiz ho faktu tamba, eleisaun prezidensial iha 2002 hala’o tuir duni konstituisaun Repúblika Demokrátika Timor-Leste nian ne’ebé hakerek husi Assembleia Constituente lideradu husi Prezidente FRETILIN Francisco Guterres “Lu-Olo”. Hatudu mos faktus balun hanesan” Primeiru Governu lideradu husi Mari Alkatiri, Sekretariu Jeral Partidu FRETILIN ne’e mak inkonstitusional no eleisaun parlamentar ne’e la akontense tanba partidu FRETILIN ne’ebé iha kadeira barak liu hetan husi eleisaun Assembleia Konstituente impoen nia hakarak hodi transforma deit Assembleia Konstituente, ne’ebé ninia misaun úniku mak hodi hakerek ita nian konstituisaun ba Parlamentu Nasional”.

Ekipa Apoiu Kandidatura Dr. José Ramos-Horta deskorda ho deklarasaun Mari Alkatiri nian ne’ebé hateten katak “Ramos-Horta sai Prezidente Repúblika hahu ho ilegalidade tanba entrega governo iha 2007 ba Xanana” tanba Dr José Ramos-Horta nudar Prezidente Repúblika tenki kumpre ninia dever konstitusional ne’ebé ezije nia tenki garante funsionamentu regular instituisaun estadu sira nian no iha responsabilidade bo’ot hodi asegura estabilidade governativa”

Tuir ekipa susesu, Ramos Horta nota inkapasidade dirigentes Partidu FRETILIN nian hodi konvense partidu seluk ne’ebé iha assentu parlamentar hodi forma Aliansa Maioria Parlamentar ida iha Parlamentu, nune’e Prezidente Repúblika fó biban ba Partido CNRT ho ninia Aliansa Maioria Parlamentar (AMP) hodi forma IV Governo Constitusional.
Ba sira, “desizaun Prezidente Repúblika nian ne’e konstitusional no rasional tebes, tanba se fó oportunidade ba Partido FRETILIN hodi forma governu, sei la kumpre rekezitus konstitusional tanba governu ne’e minoria deit, no sei la iha estabilidade governativa no sei monu iha dalan klaran governasaun nian, no kria krize institucional, nudar exemplu iha governu minoritáriu FRETILIN nian ne’ebé ladura iha 2017”
Refere mos ba aspektu legal katak, desizaun Prezidente foti desijaun konstitusional tanba governu ne’e minoria deit, no sei la iha estabilidade governativa no sei monu iha dalan klaran governasaun nian, no kria krize institusional. Desizaun Prezidente Repúblika Dr José Ramos-Horta nian ne’e salva tiha estadu husi risku bo’ot no prevent tiha Timor-Leste husi monu ba estadu falhadu nebé rezulta husi inkapasidade governativa Primeiru Governo Inkonstitusional lideradu husi Mari Alkatiri, Sekretariu Jeral Partidu FRETILIN nian.

Ekipa ne’ebé konstitui husi Tomas do Rosário Cabral, Avelino Coelho no Dionisio Babo husu ba husu ba Mari Alkatiri nudar, SekJen ba Partidu istóriku atu uza argumentu politiku ne’ebé aseitável no rasional ho forma educada, tuir etika polítika sivilizasional, hodi labele utiliza insultus, kalúnia no difamasaun nudar forma atu ataka integridade moral husi kualker sidadaun sira, liu-liu figura istóriku sira hanesan, Jose Ramos Horta no Kay Rala Xanana Gusmao.

Ekipa Apoiu Kandidatura Dr. José Ramos-Horta mos bolu ba Mari Alkatiri katak, iha komísiu prezidensial, eleitoradu sira hakarak atu rona programa ne’ebé kandidatu Lu-Olo atu halo, karik eleitu fila fali ba Prezidente Pepúblika iha periúdu tinan lima oin mai. Konsidera katak, programa ne’ebé bele fo solusaun diak ba nasaun atu povu labele terus hela deit ho konsekuénsia husi desizaun sala ne’ebé nia Prezidente Republika atual foti durante mandatu dahuluk, no laos atu rona tarata malun.(*/ant)




Komentariu

CITIZEN JOURNALISM
x
error: