Defeza e Seguranca, Justica

Ekipa Konjunta Lansa Ona Manual Formasaun Direitu Bá Membru PNTL

Ekipa Konjunta Lansa Ona Manual Formasaun Direitu Bá Membru PNTL

Smnewstl.com 15-10-2021 (Dili) – Ekipa konjunta ne’ebé kompostu husi Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL), Provedoria Direitus Umanus no Justisa (PDHJ) no Unidade Asessoria Direitu Umanus Nasoens Unidas (UADU-ONU), ofisialmente lansa ona ba publiku manual formasaun kona-ba direitus umanus bá membru polísia sira.

Provedora PDHJ, Jesuina Maria Ferreira Gomes esplika, manual formasaun ne’e sai hanesan matadalan bá formadór no fasilitadór sira atu uza hodi fó formasaun bá membru PNTL sira liu-liu atu introdús bá membru PNTL sira kona-ba direitus umanus no mós knar PNTL liga bá direitus umanus.

“Manual ne’e sai hanesan matadalan bá formadór no mós fasilitadór sira par sira uza par atu fó formasaun bá iha membru PNTL sira. Formasaun ne’e liga liu bá iha direitus umanus liu-liu bá iha introdús kona-ba direitus umanus nian knar PNTL liga bá direitus umanus, direitus umanus ne’ebé liga ho atuasaun hanesan buska, ka’er no detensaun, direitus umanus bá ema vulnerável sira sem diskriminasaun,” dehan Provedora, Jesuina Gomes, hafoin halo lansamentu iha PDHJ, sesta ohin.

Provedora ne’e hatutan, formasaun refere atu hasa’e koñesimentu direitus umanus mós nu’udar kontribuisaun ida hodi implementa rekomendasaun husi Komisaun Akollimentu, Verdade no Rekonsiliasaun no mós Komisaun Verdade no Amizade.

Fatin hanesan, Komandante Jerál PNTL, Komissáriu Faustino da Costa konsidera, lansamentu manual formasaun direitus umanus ne’e pertinente tebes bá membru sira, nune’e bele hasa’e liután koñesimentu membrus sira-nian.

Faustino da Costa hatutan, manual ne’ebé durante ne’e ekipa konjunta uza fó formasaun bá membru sira kleur ona, tanba ne’e presiza atualiza tuir lei no regras foun ne’ebé iha.

“Lansamentu ida-ne’e importante duni, tanba manual ne’ebé iha ne’e presiza atualiza, manual ne’ebé durante uza tinan hira nia laran ne’e, ita iha lei foun, ita iha regras foun ne’ebé presiza atualiza. Hanesan mós ida-ne’ebé iha tiha ona ita konsege hetan buat di’ak, membrus sira mós partisipa,” dehan Komandante Jer’al PNTL, Faustino da Costa.

Nia afirma, formasaun refere tenki iha nia kontinunasaun nafatin, tanba PNTL establese akórdu ho PDHj ho UADU-ONU desde tinan 2014, iha ne’ebé konsege fó formasaun bá membrus 400-resin.

”Tanba ne’e mak husu katak, ho revizaun manual ida-ne’e, ita bele esforsu la’ós husi parte PNTL mesak, maibé ekipa konjunta ne’e bele kontinua tan halo formasaun bá membru sira barak liután,” sujere nia.

Tuir relatóriu husi PDHJ nian katak, maski membru PNTL balun ne’ebé hetan ona formasaun kona-ba violasaun direitus umanus, maibé sira kontinua komete iha krime violasaun direitus umanus hasoru sidadaun sira.

Komandante Jerál, Faustino da Costa hateten, membru sira bele iha koñesimentu, maibé laiha meius atu apoiu sira hodi halo servisu, tanba ne’e bele hamosu situasaun ne’ebé ema hotu la espera atu akontese.

Entretantu, manual formasaun direitus umanus bá PNTL ne’e dezenvolve bazeia bá lei direitus umanus internasionál no tratadus hirak ne’ebé Timor-Leste ratifika tiha ona no inkorpora mós iha mudansa iha PNTL.

Tan ne’e, manual ne’e sei sai hanesan matadalan bá formasaun direitus umanus bá membru PNTL sira, nune’e bele tulun membru sira atu komprende prinsípiu direitus umanus no proteje direitu fundamental sidadaun sira-nnian.

Manual formasaun direitus umanus ba membru PNTL ne’e kompostu hosi módulu 6 mak hanesan introdusaun ba direitus umanus, kna’ar PNTL no direitus umanus, padraun direitus umanus relevante ba uza forsa, revista, buska, kaer no detensaun, protesaun direitus umanus iha situasaun krize no iha Estado Exesaun Konstitusional no polisiamentu sem diskriminasaun.

Entretantu, formadores sira bá formasaun ne’e mai husi PDHJ, UADU-ONU, PNTL rasik no mós Sentru Nasionál Chega (CNC) ne’ebé sei ko’alia kona-ba violasaun direitus umanus ne’ebé akontese iha tempu passadu molok Timor ukun-aan.(ant)


NOTISIA RELEVANTE


Komentariu

CITIZEN JOURNALISM
x
error: