Geral, Social

Xanana Tun Direta Sobu Sai ‘Lutu’ Ne’ebe Impede Asesu Estrada ba Taibesi-Haslaran

Xanana Tun Direta Sobu Sai ‘Lutu’ Ne’ebe Impede Asesu Estrada ba Taibesi-Haslaran

Smnewstl.com – Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão akompaña hosi komunidade Sabadu (16/03/24) lokraik tun direita hodi sobu sai lutu ne’ebé komunidade balun taka hodi inpende asesu estrada tama iha área Taibessi Haslaran, Dili.

Asaun espontania ne’e akontese hafoin, komunidade hato’o keixa no ba bolu direita Xefe Governu, Kay Rala Xanana akompaña hosi Ministru Obras Públika, Samuel Marçal no Sekretáriu Estadu Reflorasta, Fernando Viera da Costa ne’ebé ho ekipa Bombeiros hala’o hela atividade tesi ai iha Taibessi, Dili.

Komunidade sira rasik hato’o ona karta ida ba Xefe Governu iha loron 07 Marsu 2024 hodi husu tulun atu fasilita asesu estrada. Nune’e Xefe Governu ho komunidade direita la’o ain ba haree kondisaun estrada no lutu ne’ebé komunide balun monta iha baliza uma oin hodi impende asesu ba estrada.

Depois halo obserbasaun, PM Xanana ho komunidade atus sobu sai kedas lutu no kalen ne’ebé na’in ba rai Eis Sekretariu Estadu Terres Prioridade, Mario Ximenes monta didin taka estrada hodi muda sai hotu.

“ ’ , ’ ,” dehan PM Xanana hodi fó orientasaun.

Komunidade atus no Xefe Suku Kulu-Hun, Deus Dado Martins no Xefe Aldeia Sorumutu ba Dame, Gil Loro Marçal sente kontente hodi agradese ba Xefe Governu nia asaun hodi hamutu sobu lutu.

“ , ( ́ ( ) ,”informa Komunidade Taibessi Haslaran, Natalina de Jesus Amaral.

Hafoin sobu tiha lutu hirak ne’e, PM Xanana ho Xefe Suku Kulu-Hun, Deus Dado Martins no Xefe Aldeia Sorumutu ba Dame, Gil Loro Marçal hala’o kedas ekontru no hakerek kedas karta hodi fó orientasaun ba Ministru Obras Públika, Samue Marçal atu rezolve problema rai iha dalan juridiku hasoru rai na’in no buka meius hodi loke luan estrada iha tempu besik.

“ ’́ ’ ’, ́, ̧ ’. ’ . , , ( ) , , , ’ ́ () (), ’ ́ ’ , , -, ,”dehan PM Xanana.

Xefe Governu mós asina kedas karta komunidade nian, hodi haruka ba Advogadu atu lori karta ne’e ba Ministériu Públik hodi rejista bainhira na’in ba rai, Mario Ximenes lori kazu ne’e ba tribunál.

Iha dialogu ne’e, Xefe Suku Kulu-Hun, Deus Dado Martins esplika ba PM Xanana katak, durante ne’e, komunidade Taibessi Haslaran hasoru preokupasaun boot kona-ba direitu asesu ba estrada ne’ebé sai hanesan fatór determinante ida hosi fasilita komunidade atu hala’o movimentu.

“ ’ ́ . , , , , . ’́ , ́ , – ’́ , ,” nia hatete.

Komunidade Taibessi Haslaran la menta hahalok, Mario Ximenes hanesan eis membru governu ida, loloos la merese atu taka dalan, bainhira governu atu lori dezenvolvimentu tama aldeia no suku, tanba durante ne’e povu sofre labele asesu urjente transporte hanesan ambulansia no transporte públiku ruma, bainhira iha inan isin rua sira atu partus, moras todan no mate ruma, familia tenki hasan hosi hela fatin hodi ba too estrada boot Bemori ou estrada boot Ponte Namoradu (Safaris) hodi asesu lalais ba transporte (karreta).

Alende ida ne’e, bainhira komunidade hetan problema hanesan ahi han uma oiu fiu eletrisidade serkuitu, sira labele hetan tulun ruma ho lalais hosi Korpu Bombeiros no parte EDTL, tanba karreta hosi parte rua labele asesu ho lalais, tanba estrada la iha.

Ho preokupasaun sira ne’e hotu, Xefe Suku Kulu-Hun, Deus Dado Martins no Xefe Aldeia Sorumutu ba Dame, Gil Loro Marçal informa foin lalais sira hetan apoiu Programa Nasionál Dezenvolvimentu Suku (PNDS) nu’udar oportunidade hosi IX Governu, hodi halo kontrusaun ba dalan jerál antigu ne’ebé komunidade Taibessi Haslaran asesu hosi kedas tempu Portugés too agora.

“ ‘́ , , () , () , ́ , ́ ‘ . ́ () ,” dehan xefe suku.

Bazeia ba empedementu ida ne’e, komunidade uma ka’in 100-liu hotu-hotu konkorda malu hodi kria ona enkontru ne’ebé akontese dala haat (4) hodi konvida, Mario Ximenes, liu hosi konvida verbal dala tolu (3) no fo konvite ofisiál dala ida (1) ho aprovasaun hosi Xefe Aldeia Surrumutu ba Dame, Gil Loro Marçal no Xefe Suku Kulu-Hun, Deus Dado Martins atu hala’o enkontru hodi ko’alia no tetu hamutuk hodi buka solusaun, maibé iha enkontru ne’ebé akontese dala haat (4), Mario Ximenes la-marka prezensa ho razaun ne’ebé la klaru hodi ameasa komunidade atu hasoru iha tribunál.

Segundu, iha loron 5 fulan Marsu tinan 2024 bainhira ekipa Programa Nasional Dezenvolvimentu Suku (PNDS) hamutuk ho Xefe Suku Kuluhun, Xefe Aldeia, delegada no delegadu, komunidade hotu tun direita ba dalan antigu refere kumesa hahú atu sukat, hodi kontinua ba prosesu konstrusaun, maibé programa ne’e nafatin hetan empedementu hos, Mario Ximenes ho razaun hanesan nain ba dalan pùbliku antigu ne’ebé durante ne’e komunidade asesu hahú hosi tempu Portugés até agora.

Ho empedementu hosi, Mario Ximenes, oras ne’e ekipa Programa Nasional Dezenvolvimentu Suku (PNDS) suspende tia programa konstrusaun ba dalan antigu publiku, ne’ebé tuir lolos atu realiza ona konstrusaun iha fulan Marsu tinan 2024 ne’e, ho razaun bainhira parte ne’ebé deklara nain ba rai la-asina deklarasaun hosi Programa Nasional Dezenvolvimentu Suku (PNDS) nian maka programa konstrusaun labele realiza.

Ho problema ne’e, PM Xanana sei husu ba Ministru Administrsaun Estatál (MAE), Tomas Carbal atu kontinua realiza programa PNDS iha bairru Taibessi Haslaran.

Durante hala’o enkontru, Xefe Governu Xanana husu komunidade kontaktu direita Mario Ximenes nu’udar na’in atu partisipa hodi buka solusaun, maibé kontaktu númeru telefone mate.

Iha parte seluk, Ministru Obras Publika, Samuel Marçal promote hafoin rezolve problema rai ne’e, ekipa tekniku sei tun ba terenu hodi sukat dalan no sei loke metru hitu (7) ou metru haat (4), dependente ba komunidade sira bainhira hakarak oferese rai ba governu hodi haluan dalan.

Hafoin rezolve problema ne’e, PM Xanana ho ekipa Bombeiros kontinua hala’o atividade tesi iha iha Taibessi no kontinua apoia materiál kontrusaun ba uma komunidade nian ne’ebe hali boot tohar hanehan iha Taibessi. (*/Smnews)


NOTISIA RELEVANTE


Komentariu

CITIZEN JOURNALISM
x
error: